Ciekawe
Pojezierze Iławskie / Turystyka / Ciekawe
Ciekawe . . .
. . . wiele tajemnic z bogatej przeszłości ukrytych wśród malowniczych jezior . . .
Czy wiesz że ?
Pojezierze Iławskie – Pruski Oberland ( Górny Kraj ) kryje wiele tajemnic z bogatej swej przeszłości. Od prahstorii, przez Prusów zasiedlenie, Krzyżackie władanie, konflikty I i II wojny światowej. Przez niemieckie badania naukowe, osiągnięcia pruskiej inżynierii, do czasów obecnych w których dominuje obecność i zaangażowanie znanych ludzi kultury, sztuki, polityki. Ciekawe ? – poniżej kilka innych ciekawostek.
Ciekawe
Najstarszy kanał żeglowny w Europie na Pojezierzu Iławskim.
Kanał Dobrzycki to najstarszy kanał żeglowny w Europie ! Wybudowany w latach 1331 – 1334. Kanał Dobrzycki, łączy Zalewo nad jeziorem Ewingi z jez. Jeziorak a dalej z Iławą. Chociaż został zbudowany dużo wcześniej niż zespół kanałów inż. Steenke stanowi jego naturalne uzupełnienie i poszerzenie drogi żeglownej do następnego miasta wokół Kanału Ostródzko-Elbląskiego ( Iławy, Ostródy, Elbląga ) – Zalewa.
Bratanica Napoleona w pod iławskim Gardzieniu
W latach 1838-1864 , w Gardzieniu pod Iławą mieszkała Jenny von Gustedt – nieślubna córka brata cesarza Napoleona – Hieronima Bonapartego, króla Westfalii i Diany von Pappenheim, pochodzącej z Alzacji. Dama ta należała do kręgów znajomych Goethego i Schillera. W dzieciństwie bywała na dworze książęcym w Weimarze. Do towarzyszek jej zabaw należała m. in. późniejsza cesarzowa niemiecka Augusta. Więcej . . .
Jak pewna dama, mamiła Napoleona
Do historii przeszedł pobyt w pałacu w Kamieńcu Napoleona Bonaparte. Od 1 kwietnia 1807 do końca czerwca 1807 roku. W tym czasie przybyło tu poselstwo perskie z Mohammedem Mirzą Rezą. Pobyt w rezydencji umilała mu polska hrabina Maria Walewska. Więcej . . .
Człowiek z własnym miastem
Urodził się jako Adalbert von Winkler. Ojciec pochodził ze szlacheckiej rodziny kaszubskiej herbu Cietrzew, której nazwisko powstało od miejscowości Kętrzyno w powiecie wejherowskim. Dziadkowi dopisano przy nazwisku dodatek Winkler, a ojciec o imieniu Józef używał już tylko nazwiska Winkler. Matka Eleonora z domu Raabe, pochodziła z Nowej Wsi pod Iławą. W uznaniu zasług ( krzewienia Polskości ) Wojciecha Kętrzyńskiego nadano w 1946 mazurskiemu miastu Rastembork nazwę Kętrzyn.
Pierwszy w świecie noblista w dziedzinie medycyny spod Iławy
We wsi Ławice pod Iławą, urodził się Emil von Behring ( 1854-1917 ). Był asystentem słynnego Roberta Kocha – odkrywcy zarazków gruźlicy. Wkrótce sam stał się lekarzem i badaczem – pierwszym w świecie laureatem nagrody Nobla w dziedzinie medycyny ( 1901 r. ) za odkrycie surowicy anty dyfterytowej. Więcej . . .
Iławski wątek śmierci Hindenburga
Hindenburg zmarł 2 sierpnia 1934 w w swoim majątku w Neudeck (Ogrodzieniec koło Iławy ), który otrzymał od "wdzięcznego narodu". Po śmierci pochowano go na terenie Tannenberg Denkmal, pomnika na cześć zwycięskiej bitwy pod Tannenbergiem w 1914 roku (dzisiejszy Stębark), zwanego od tego czasu Mauzoleum Hindenburga, znajdującego się w miejscowości Sudwa pod Olsztynkiem. Więcej . . .
Zamachowiec z Iławy
Hellmuth Stieff, niemiecki generał w czasie II wojny, urodził się 6 czerwca 1901 roku w Iławie. Zmarł, stracony 8 sierpnia 1944 r. w Plötzensee jako jeden z inicjatorów zamachu na Adolfa Hitlera. Więcej . . .
Lotnicza katastrofa nad Jeziorakiem
Pruski Oberland kryje wiele ciekawych tajemnic z bogatej przeszłości. W okolicach zatoki Rudnia, odnogi jez. Jeziorak, według okolicznego eksplaatora, leży na dnie wrak niemieckiego, dwusilnikowego samolotu Dornier Do 2017 E-2. Latem przy niskim stanie wody, udało się temu eksploratorowi namierzyć wrak, niedaleko Rudni i Skitławek, tam gdzie zatoka podchodzi prawie pod Międzychód. Ponoć zdołał nawet macać pionowy ster maszyny. Próba wydobycia wraku Dorniera miała miejsce pod koniec pierwszej dekady tego wieku, a informacja o tym pojawiła się na jednym z portali internetowych w styczniu 2011r. Może więc się zdarzyć się, że pewnego dnia staniemy się świadkami rozwiązania tajemnicy tej informacji, która pojawiła się w poniższych publikacjach.
Człowiek nocy, nieznany eksperyment
Niemcy ( w czasie II wojny Światowej ) opracowywali niesamowite wynalazki, których tylko brak czasu nie pozwolił wprowadził w życie. Wg. artykułu opublikowanego w "Informatorze Dzierzgońskim" przez mieszkańca tegoż miasta - Ryszarda Stunżo w którymś z okolicznych majątków ( Pachoły ? ) mieściło się specjalne, utajnione laboratorium, w którym naukowcy niemieccy przeprowadzali eksperymenty. Usuwali więźniom gałki oczne, następnie drażnili końcówki połączeń nerwowych co było bardzo bolesne. Łączyli je z czymś na podobieństwo noktowizorów, które montowali w oczodoły. Dzięki temu widzieli w nocy, ale musieli unikać dnia. Mieli zamontowane zamykane klapki ochronne, które miały ułatwiać zasypianie. Prawdopodobnie byli to jeńcy - piloci ? angielscy, bowiem nie umieli się porozumieć z miejscową ludnością. Jednemu z człowiekowi udało się zbiec z rąk oprawców. Dotarł nawet do samego Dzierzgonia i ukrywał się na wzgórzu zamkowym. Tu go widywali nieliczni mieszkańcy miasta, którzy przed zmrokiem nie zdążyli dotrzeć do swych domów. Unikał ludzi a oni bali się go jakby nie był człowiekiem. Stronił od światła i wyglądał przerażająco. Najbliższy obóz jeniecki znajdował się dwa kilometry od Dzierzgonia koło drogi na Mokajny. Niestety nie ma żadnych dowodów na potwierdzenie tej relacji. Nie ma kopii artykułu ani gazety "ID" - nie były nigdy archiwizowane. Niemniej jeśli opowieść ta funkcjonuje w świadomości mieszkańców to " coś jest na rzeczy", jak mawiał klasyk.
Bożyszcze w Jerzwałdzie
Decyzja o przeprowadzce do Jerzwałdu, małej wioski na Pojezierzu Iławskim w pobliżu Zalewa była głęboko przemyślana: „Pewnego dnia, (…) nagle pojąłem, że wyeksploatowałem swoją biografię. I jeśli będę dalej żył tak, jak żyłem, krążąc między redakcją, kawiarnią, zebraniem w Związku Literatów – zacznę powielać wątki ze swego dość wątłego życiorysu, stanę się „upiorem” literackim. Będę nachodził wydawców, żeby wznowili mi te trzy, cztery książki, które napisałem, prosił o stypendia, nosił w sobie ogromne pretensje, że mnie nie doceniają, politykował ukrywając swoją niemoc i bezradność.” (Zbigniew Nienacki „Liczą się tylko książki i czytelnicy”, „Tygodnik Kulturalny” 1977 nr 7 s. 8). Tutaj następuje eksplozja "radosnej” twórczości. Więcej . . .
Bard w Siemianach
Z Siemianami związanych był bard i poeta Edward Stachura. Z nieodłącznym chlebakiem i gitarą współorganizował wieczory autorskie w szkole podstawowej prezentując swoje wiersze i piosenki. Miał nawet zostać pracownikiem miejscowej biblioteki lecz przedwczesna śmierć zniweczyła ten zamiar. Po śmierci uczyniono go patronem biblioteki w Iławie. Więcej . . .
Gniazdo na Wielkiej Żuławie
W latach 70-tych na wyspie Wielka Żuława nagrywany był film Gniazdo w reżyserii Jana Rybkowskiego. Wystąpiło wielu znanych i uznanych aktorów m. in. Wojciech Pszoniak, Franciszek Pieczka, Kazimierz Wichniarz, Ryszard Pietruski, Krzysztof Kowalewski czy Wanda Neumann. Ekipa filmowa na czas zdjęć zamieszkała w Iławie, spotykali się z mieszkańcami. Na potrzeby filmu odtworzono wczesnośredniowieczny gród, jednak rekonstrukcja nie przetrwała do dnia dzisiejszego.
Król Olch w Szymbarku
Volker Schloendorff ( twórca „Blaszanego bębenka” ) w listopadzie 1995 r. kręcił sceny swojego filmu „Król Olch” z John’em Malkovich’em w ruinach zamku w Szymbarku. Obok ruin biegnie pieszy szlak „napoleoński” – od wsi Kamionka prowadzący do zamku aleją starych dębów. Zaś wokół zamku wiele jest 200-tu, 300-tu letnich sosen, a kilkaset metrów dalej zachował się stary cmentarz kilku pokoleń von Fickensteinów. Więcej . . .
Iławski żeglarz który samotnie opłynął świat
9 lipca 1959 roku w urodził się w Iławie żeglarz Tomasz Lewandowski, który jako pierwszy Polak i szósty człowiek na świecie opłynął świat samotnie, non stop, w kierunku ze wschodu na zachód, na jachcie "Luka" ( typ Mikado 56, ożaglowanie typu kecz, zbudowany w Francji w 1982, dł.17.2m, sz.4.80m, wyp.24t ). Rejs trwał 391 dni, 20 godzin, 29 minut, 10 sekund. Odbył się w terminie 06.03.2007 - 01.04.2008. Zmarł 13 lipca 2012 r. na zawał serca, na pokładzie swojego jachtu w okolicy panamskiej wyspy Isla Grande.
Tajna akcja rotmistrza
W lipcu 1920 r. Rotmistrz Żychliński przekazywał łącznikom informacje o ruchu pociągów na trasie Iława – Malbork. Zwierzchnicy Żychlińskiego rozkazali rotmistrzowi wysadzić fragment torów kolejowych w takim miejscu, by na dobę przed plebiscytem uniemożliwić dojazd niemieckich pociągów do iławskiego dworca. Działanie te miały przerwać napływ niemieckich obywateli którzy mieli głosować w plebiscycie za przyłączeniem Warmii i Mazur oraz Powiśla do Niemiec.
Opracowano na podstawie :
• https://pojezierzeilawskie.pl – dostęp 2009 r.
• Zdjęcia zbiory własne, Internet
• Zapiski Zalewskie
ciekawe zdarzenia, lotnicza katastrofa nad Jeziorakiem, człowiek „Przedwiośnia” w Iławie, bard w Siemianach, tajemnicze „praktyki” nad jeziorem Silm, pierwszy w świecie noblista spod Iławy, bratanica Napoleona w pod iławskim Gardzieniu, jak pewna dama mamiła Napoleona, człowiek z własnym miastem, bożyszcze młodzieży z Jerzwałdu, król Olch w Szymbarku, gniazdo na Wielkiej Żuławie, człowiek nocy w Dzierzgoniu, zamachowiec z Iławy, okoliczności śmierci Hindenburga w Ogrodzieńcu pod Iławą, żeglarz z Iławy który samotnie opłynął świat