Frednowy
Frednowy
wieś Pojezierza Iławskiego historycznym świadectwem dziejów.
Frednowy
Frednowy dawniej Fremdenaw, Frödenau, miejscowość w pobliżu jeziora Łabędź, została założona w latach 1316–1326. Pierwszy przywilej lokacyjny otrzymała od komtura dzierzgońskiego Luthera von Braunschweig. W późniejszym okresie miejscowość zostały włączone do komturstwa ostródzkiego, a następnie komturstwa iławskiego. W 1371 roku sołtys oraz mieszkańcy wsi otrzymali nowy przywilej lokacyjny od komtura ostródzkiego Waldbota von Bassenheim. Przywilej ten nadawał 78 włók ziemi na prawie chełmińskim. Zezwolono także na wybudowanie karczmy. Karczmarz miał płacić rocznie zakonowi oraz sołtysowi po jednej grzywnie czynszu.
Podczas wojny trzynastoletniej wieś została całkowicie zniszczona. W 1507 roku miała wówczas 80 włók czynszowych. 8 września 1547 roku posiadaczem wsi został wójt Rybaków Antoni Borke. W wyniku prowadzonych działań wojennych w latach 1519–1521 Frednowy nie była w pełni zagospodarowana. W 1576 roku było we wsi, poza folwarkiem, 15 gospodarzy na 20 włókach. Znaczna część ziemi leżała jednak odłogiem.
W 1620 roku wieś przeszła, na mocy dziedziczenia, w posiadanie rodziny von Oelsnitzów, w której ręku były do 1751 roku. W wyniku reform agrarnych z miejscowości wydzielono wieś i majątek. W 1817 roku w 29 domach mieszkały 202 osoby. W 1831 roku (po podziale, który zostawił przy wsi 135,4 ha, przy majątku 1152,3 ha) w 28 domach było 232 mieszkańców. W 1885 roku majątek liczył 906 ha ziemi ornej, 58 ha łąk i 9 ha lasu, Frednowy natomiast 104 ha ziemi ornej i 12 ha łąk. W 2010 roku miejscowość liczyła 630 mieszkańców. Największym pracodawcą firma Indykpol, która zlokalizowała tu hodowlę indyków.
Zabytki :
Kościół, zaliczony do drugiej kategorii zabytków architektonicznych, pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku. Obecnie znajduje się w nim siedziba parafii pw. Trójcy Przenajświętszej.
W okolicy zlokalizowany jest Ośrodek Hodowli Indyków filia INDYKPOL S.A. Jest to jeden z największych producentów piskląt indyczych w Polsce, istniejącym od 1978 roku.
Turystyka :
- Wieś znajduje się na szlaku pieszym – przebieg trasy: Samborowo – Makowo – Iława – Radomno – Łąkorek.
- Wiedzie tamtędy również Szlak św. Jakuba – przebieg trasy: Olsztyn – Łupstych – Gietrzwałd – Tomaryny – Guzowy Piec – Parwółki – Stare Jabłonki – Ostróda – Samborowo – Frednowy – Tynwałd – Szałkowo – Iława – Radomno – Nowe Miasto Lubawskie – Lipowiec – dalej do Torunia.
Frednowy przed i po II wojnie światowej
Opracowano na podstawie :
• https://pojezierzeilawskie.pl – dostęp 2009 r.
• Zdjęcia zbiory własne, Internet
pojezierze iławskie, osady i wsie, bałoszyce, boreczno, buczyniec, bukowiec, chmielówka, czulpa, dobrzyki, frednowy, gajdy, gałdowo, gardzień, gardzień, gizerek, grunwald, gubławki, jaśkowo, jażdżówki, jerzwałd, kamieniec k. susza, kamionka, karnity, kwietniewo, laseczno, liksajny, liwa, ławice, łukta, makowo, małdyty, matyty, mózgowo, nowa wieś, ogrodzieniec, prątnica, rąbity, rodowo, rożek, rudzienice, rychliki, sarnówek, sąpy, siemiany, skitławki, stary dzierzgoń, stary folwark, sudwa, szałkowo, szymbark, śliwa, tabórz, tłokowisko, trupel, tynwałd, wenecja, wieprz, ząbrowo