Kuchnia

Kuchnia Pojezierza Iławskiego

. . . sztuka manualna posługująca się środkami sugestywnego wyrazu aby wyrazić piękno . . .

Przepisy kulinarne

Przepisy kulinarne

Zamierzeniem tej części serwisu nie jest tworzenie książki kucharskiej. Nie czuję się na siłach pouczać innych jak gotować. Moja „mojsza” nie jest „naj mojsza”. Prezentuję tu jedynie przepisy kulinarne przydatne przy spotkaniach ogniskowych, na jachcie, spływie kajakowym. Dla większego efektu i smaku większość potraw można i należy wykonać w garnku żeliwnym nad ogniskiem na łonie natury .Warto je spróbować tym bardziej, że wszystkie zostały sprawdzone w „boju” i stworzone „z miłością”.

Ogniskowe delicje

zupa grzybowa, "dary lasu"

Składniki :

  • udko kurczaka – 1 szt
  • wołowina – 0,3 kg
  • grzyby różne ( podgrzybki, prawdziwki, gąski, opieńki itp.) – 0,5 kg
  • włoszczyzna – pęczek
  • rosół wołowy – wywar
  • ziele angielskie – 3 ziarna
  • liść laurowy – 3 szt
  • sól – do smaku
  • pieprz mielony – do smaku
  • woda – 2,0 l
Zupa wielogrzybowa

porcja na 4 osoby
czas przygotowania – 60 min
przepis Lecha Rusina z Torunia

Do zimnej wody włożyć pokrojoną w paski wołowinę oraz kawałki kurczaka, gotować bez przykrycia. Po doprowadzeniu wody do wrzenia należy dokładnie usunąć ścięte białko ( zszumować ). Gotować na małym ogniu do momentu kiedy mięso zacznie być mięknąć. Wyjąć kurczaka, pokroić mięso w kostkę i dodać do zupy. Dodać włoszczyznę, liść laurowy, ziele angielskie, sól, pieprz. Gotować do stanu miękkości warzyw. Następnie wyjąć je z rosołu, część pokroić w kostkę i wrzucić z powrotem do zupy. Dodać grzyby, mogą być również suszone byle wcześniej zostały namoczone. W tym przypadku nie wylewać zalewy lecz dodać ją do wywaru. Gotować jeszcze około 20 min. Podawać w kokilkach z drobno krojoną pietruszką. Można podawać z kleksem kwaśnej śmietany, makaronem lub kluseczkami. Szczególny efekt osiągniesz jeśli wśród grzybów będą kapelusze opieńki miodowej.

grochówka żeglarska, groch z kapustą

Składniki :

  • golonka surowa (nie peklowana !) – 1 szt
  • boczek wędzony (surowy) – 0,2 kg
  • włoszczyzna – 1/2 pęczka
  • groch cały – 1 szklanka
  • groch łuskany – 3/4 szklanki
    ziemniaki – 6 szt
  • kapusta kiszona – do smaku
  • liść laurowy – 2 szt
  • majeranek – 2 łyżki
  • czosnek – 4 ząbki
  • ziele angielskie – 4 ziarna
  • pieprz – do smaku
  • sól – do smaku
  • woda – 2,0 l
Grochówka żeglarska

porcja na 5-6 osób
czas przygotowania – 45 min
przepis Janka Kurczewskiego z Torunia

Dzień wcześniej zamoczyć w wodzie groch cały. Golonkę włożyć do zimnej wody, dodać ziele angielskie, liść laurowy, doprowadzić do wrzenia. Usunąć ścięte białko ( zszumować ). Dodać pokrojoną w kostkę włoszczyznę, sól i pieprz. Gotować do stanu miękkości mięsa. Wyjąć golonkę. Można ją dodać później pokrojoną do zupy lub zjeść z np. chrzanem. Dodać namoczony cały groch. Gdy groch będzie miękki, dodać pokrojone w kostkę ziemniaki oraz groch łuskany (połówki ). Na patelni usmażyć porcję boczku wędzonego, pokrojonego w kostkę – dodać do zupy. Po zdjęciu garnka z ognia dodać majeranek, roztarty między dłońmi a także zmiażdżony czosnek. Można podawać z kiszoną kapustą, którą wkładamy bezpośrednio na talerz. 
Uwaga: Groch cały po ugotowaniu powinien być lekko twardy i wyczuwalny, natomiast groch łuskany powinien tworzyć zawiesinę  lekko gęstą.

kapuśniak z pęczakiem

Składniki :

  • golonka surowa – 1 szt
  • boczek wędzony – 0,2 kg
  • włoszczyzna – pęczek
  • kiszona kapusta – 0,5 kg
  • ziemniaki duże – 6 szt
  • liść laurowy – 2 szt
  • kasza pęczak – 1/3 szklanki
  • grzyby suszone – 5 szt
  • pomidor – 2 szt
  • ziele angielskie – 4 ziarna
  • pieprz
  • sól
  • woda – 2,0 l
Kapuśniak z pęczakiem

porcja na 5-6 osób
czas przygotowania – 45 min
przepis Grażyny Rusin z Torunia

Golonkę włożyć do zimnej wody, dodać ziele angielskie, liść laurowy, doprowadzić do wrzenia. Usunąć ścięte białko ( zszumować ). Gotować do stanu miękkości mięsa. Dodać pokrojoną w kostkę włoszczyznę i pomidory, grzyby, kapustę kiszoną i kaszę pęczak. Solić, pieprzyć do smaku. Kwaśność zupy regulować dodając sok z kiszonej kapusty. Osobno ugotować ziemniaki w „mundurkach”. Na patelni usmażyć porcję boczku wędzonego, pokrojonego w kostkę – dodać do zupy najlepiej bezpośrednio na talerzu. Podawać w miseczkach z obranym ziemniakiem i porcją golonki.

flaki z boczniaków

Składniki :

  • żołądki z kurczaków – 1 kg
  • boczniaki grzyby – 0,5 kg
  • wołowina – 0,3 kg
  • włoszczyzna – 1/2 pęczek
  • pomidor – 2 szt
  • liść laurowy – 2 szt
  • ziele angielskie – 4 ziarna
  • majeranek – 2 łyżki
  • kostka rosołowa wołowa – 1 szt
  • papryka mielona ostra
  • pieprz mielony
  • sól
  • woda – 2 l
Flaki z boczniaków

porcja na 5-6 osób
czas przygotowania – 45 min
przepis Grażyny Rusin z Torunia

Doprowadzić do wrzenia wodę. Dodać liść laurowy, ziele angielskie i pokrojoną w słupki włoszczyznę. Ponownie doprowadzić do wrzenia. Dodać pokrojoną w drobne paski wołowinę. Dodać kostkę rosołową. W międzyczasie w osobnym garnku gotować w osolonej wodzie, wyczyszczone żołądki z kurczaków. Po 25 minutach wyjąć z wody, pokroić w słupki i dodać do garnka głównego. Dodać pomidory oraz umyte i pokrojone w paski boczniaki. Gotować jeszcze 15 minut. Doprawić do smaku pieprzem, solą, czerwoną ostrą papryką. Zdjąć z ognia. Wrzucić majeranek, rozcierając go między dłońmi. Przykryć pokrywką na około 5 minut

gulaszowa, haszla jachtowa

Składniki :

  • wołowina – 1 kg
  • papryka marynowana – 1 słoik
  • włoszczyzna – pęczek
  • papryka czerwona łagodna – 1 szt
  • papryka żółta łagodna – 1 szt
  • cebula – 4 duże szt
  • kminek cały – 1 torebka
  • papryka mielona słodka – 1 torebka
  • pieprz mielony – do smaku
  • papryka mielona ostra – do smaku
  • wywar wołowy – rosół lub 4 kostki Knorr
  • czosnek – 1/2 główki
  • kiszona kapusta ( dobra jakość ! ) – 0,3 kg
  • olej lub oliwa
  • woda – 2,0 l
Zupa gulaszowa węgierska

porcja na 5-6 osób
czas przygotowania – 45 min
przepis Lecha Rusina z Torunia

Wołowinę pokroić w drobną kostkę, mocno usmażyć na patelni podlanej oliwą. Na koniec smażenia dodać połowę porcji miażdżonego czosnku.
Przełożyć do garnka, w którym będziemy gotowali zupę, zalać połową ilości wody i dusić pod przykryciem do miękkości mięsa uzupełniając wodę w razie potrzeby. W międzyczasie na patelni usmażyć na złoty kolor pokrojoną w piórka cebulę. Pod koniec smażenia dodać połowę kminku. Całość wrzucić do garnka z wołowiną. Pokroić w zapałkę włoszczyznę a paprykę w cienkie paski, dodać do garnka. Dodać wywar wołowy lub 4-5 kostek rosołu wołowego, całą torebkę słodkiej papryki, dodać resztę kminku, drobno krojony lub miażdżony czosnek, dolać resztę wody i zagotować.
Paprykę marynowaną zmiksować blenderem, (zalewy octowej ze słoika nie wylewać – będzie potrzebna później) dodać do wywaru, gotować 10 min.
Zdjąć garnek z ognia, dodać pieprz i ostrą paprykę do smaku. Zostawić pod przykryciem jeszcze przez 30 min. Zupa powinna mieć wyraźnie kwaskowaty smak, który można regulować według uznania dodając lub nie zalewę po marynowanej papryce a także poprzez odpowiednią ilość kiszonej kapusty. Uwaga: nie używam soli, w przypadku stosowania kostek rosołowych. Podawać w miseczkach, do których wrzucamy na wierzch zupy drobno krojoną kiszoną kapustę.

"mąndry" rosół

Składniki :

  • udka kurczaka – 4 szt
  • włoszczyzna – pęczek
  • rosół wołowy – 1 kostka
  • ziele angielskie – 3 ziarna
  • liść laurowy
  • sól
  • pieprz mielony
  • woda – 2,0 l
Mądry rosół

porcja na 5-6 osób
czas przygotowania – 45 min
przepis Jakuba Rafalskiego z Siedlec

Wołowinę pokroić w drobną kostkę, mocno usmażyć na patelni podlanej oliwą. Na koniec smażenia dodać połowę porcji miażdżonego czosnku.
Przełożyć do garnka, w którym będziemy gotowali zupę, zalać połową ilości wody i dusić pod przykryciem do miękkości mięsa uzupełniając wodę w razie potrzeby. W międzyczasie na patelni usmażyć na złoty kolor pokrojoną w piórka cebulę. Pod koniec smażenia dodać połowę kminku. Całość wrzucić do garnka z wołowiną. Pokroić w zapałkę włoszczyznę a paprykę w cienkie paski, dodać do garnka. Dodać wywar wołowy lub 4-5 kostek rosołu wołowego, całą torebkę słodkiej papryki, dodać resztę kminku, drobno krojony lub miażdżony czosnek, dolać resztę wody i zagotować.
Paprykę marynowaną zmiksować blenderem, (zalewy octowej ze słoika nie wylewać – będzie potrzebna później) dodać do wywaru, gotować 10 min.
Zdjąć garnek z ognia, dodać pieprz i ostrą paprykę do smaku. Zostawić pod przykryciem jeszcze przez 30 min. Zupa powinna mieć wyraźnie kwaskowaty smak, który można regulować według uznania dodając lub nie zalewę po marynowanej papryce a także poprzez odpowiednią ilość kiszonej kapusty. Uwaga: nie używam soli, w przypadku stosowania kostek rosołowych. Podawać w miseczkach, do których wrzucamy na wierzch zupy drobno krojoną kiszoną kapustę.

hlaber w ciemnym piwie

Składniki :

  • karkówka z wieprzowiny – 0,8 kg
  • cukier trzcinowy – 2 szklanki
  • ciemne piwo (Stout) – 3/4
  • szklanki
  • czosnek – 4 ząbki
  • sos Worcester – 3 łyżki
  • chili
  • pieprz grubo mielony
  • oliwa – 2 łyżki
  • pieprz świeżo zmielony
Pikantna karkówka na słodko

porcja na 4 osoby
czas przygotowania – 10 min
czas marynowania 3 h
wg. przepisu Pascala

Pokroić mięso na cztery kotlety. Dodać świeżo posiekany czosnek, cukier, ciemne piwo, sos Worcester i oliwę. Marynatę należy dokładnie wetrzeć w mięso. Odstawić na min. 3 godziny. Odsączone mięso obficie posypać świeżo zmielonym pieprzem. Smażyć na grillu smarując ją pozostałą marynatą z obu stron. Najlepsza jest dobrze wysmażona, czuć wtedy smak karmelu.

świeżynka, świeżanina, świeżonka, świeżyzna, smażonka

Składniki :

  • szynka wieprzowa – 1 kg
  • liść laurowy – 5 szt
  • ziele angielskie – 4 – 6 ziaren
  • cebula – 0,25 kg
  • czosnek – 2 ząbki
  • olej
  • papryka mielona ostra
  • pieprz grubo mielony
  • mielony
  • sól
Świeżynka, świeżanina, świeżonka, świeżyzna, smażonka

porcja na 5 – 6 osób
czas przygotowania – 30 min
przepis Grażyny Kołłątaj z Torunia

Niezbyt „chudą” szynkę pokroić w niezbyt duże kawałki. Wrzucić do garnka żeliwnego lub kociołka na ognisku. Dodać ziele angielskie, sól, pieprz. Smażyć pod przykryciem, często mieszając. W razie potrzeby podlać odrobiną bulionu ( rozpuszczoną kostką rosołową ). Dusić do miękkości mięsa. Dodać usmażoną osobno cebulę. Wymieszać, zestawić z ognia, dodać liść laurowy i do smaku ostrą czerwoną paprykę, świeżo zmielony pieprz, drobno pokrojony czosnek. Gotować jeszcze na wolnym ogniu 5 min. bez przykrycia. Podawać z suchym chlebem. Doskonałe danie do zimnego piwa.

ziemniak na łyżce

Składniki :

  • ziemniaki – 1,0 kg
  • Jarzynka, Podravka
  • masło
  • pieprz świeżo zmielony
  • folia aluminiowa
Ziemniak krojony na łyżce

porcja na 4 osoby
czas przygotowania – 1 h
przepis Zdzisława Monkiewicza z Warlit Wielkich

Umyć, oczyścić ziemniaki. Ugotować je w tzw. „mundurkach” (w łupinie) na półtwardo. Umieścić ziemniak na łyżce stołowej. Naciąć w tzw.”grzebień” ( w poprzek ) uważając by go nie przeciąć. W powstałe rowki nasypać Jarzynki lub Podravki oraz dodać masło lub boczek. wg. uznania. Zawinąć w folię aluminiową. Piec w piekarniku lub w popiele ogniska około 45 min. ( w zależności od wielkości ziemniaka ). Po upieczeniu ziemniak powinien mieć złotawą, wyraźnie przyrumienioną skórkę. Przed podaniem lekko oprószyć świeżo zmielonym pieprzem.

pijana wątróbka

Składniki :

  • wątróbka drobiowa – 0,3 kg
  • boczek wędzony – 4 plastry
  • czosnek – 4 ząbki
  • wódka Krupnik – 2 łyżki
  • jabłka – 2 szt
  • miód – 1 łyżeczka
  • żurawina suszona – 2 łyżki
  • cebula dymka – 1 pęczek
  • rozmaryn – 2 gałązki
  • chrzan – 1 łyżeczka
  • cynamon
  • pieprz mielony
  • ostra papryka
  • sól
  • oliwa, masło
Pijana wątróbka

porcja na 4 osoby
czas przygotowania – 25 min
przepis Lecha Rusina z Torunia

Na patelni polanej masłem smażymy ok. 3 – 4 minut jabłka pokrojone w ósemki. Dodajemy pod koniec smażenia łyżkę miód pitny oraz szczyptę cynamonu. Przekładamy na talerz, który przykrywamy pokrywką, by zbyt szybko nie wystygły. Na patelni przesmażamy plastry boczku lub szynki szwarcwaldzkiej, po jednym dla każdego uczestnika uczty. Po jej zdjęciu, dodajemy po chwili oliwę i smażymy wątróbkę oprószoną mąką. Następnie dodajemy suszoną żurawinę, rozmaryn i masło oraz pozostałą część wódki. Chwilę dusimy. Zdejmujemy patelnię z źródła ognia, doprawiamy do smaku solą, pieprzem, papryką oraz chrzanem, najlepiej świeżo tartym. Zostawiamy pod przykryciem. Na osobnej patelni smażymy pokrojoną w grube plastry cebulę doprawianą kminkiem i podlewaną białym wytrawnym winem. Po chwili przekładamy całość ( bez rozmarynu ) na talerz udekorowany ósemkami smażonego jabłka i boczku. Cebulę wykładamy obok wątróbki na usmażonym uprzednio boczku (szynce szwarcwaldzkiej). Całość dekorujemy zieloną częścią cebuli dymki lub pietruszki lub tymianku. Można podawać z grzanką wysmarowaną czosnkiem.

"myśliwe" kluski

Składniki :

  • kluski (kopytka) ziemniaczane – 0,5 kg
  • szynka szwarcwaldzka – 4 plastry
  • słodka śmietana – 0,2 l
  • grzyby suszone – 4 szt
  • kminek – 1/4 łyżeczki
  • ser tarty – 1 łyżka
  • masło – 1/10 kostki
  • pieprz grubo mielony – do smaku
Kluski w sosie myśliwskim

porcja na 4 osoby
czas przygotowania – 15 min
przepis Lecha Rusina z Torunia

Namoczyć w niewielkiej ilości ciepłej wody suszone grzyby (najlepiej prawdziwki). Na patelni rozgrzać masło, lekko przesmażyć pokrojoną w paski szynkę szwarcwaldzką. Grzyby pokroić, dodać do szynki. Wlać słodką śmietanę,  dodać lekko pokruszony kminek  i na wolnym ogniu odparować do zgęstnienia. Zdjąć patelnię z ognia, dodać kluski, delikatnie mieszając. Wyłożyć na talerz posypując tartym serem (np. Parmezan, Paški Sir itp.) i grubo mielonym pieprzem. Doskonała potrawa z lampką wina (np. węgierski Muskotaly lub morawski  Muscat Otonel).
Uwaga :
Nie solić !!!.

bez "względny" okoń

Składniki :

Okoń pospolity na surowo

porcja na 4 osoby
czas przygotowania – 90 min
przepis Romana Jabłońskiego z Iławy

Filetować rybę, usunąć też skórę. Oczyścić z ości. Pokroić w dużą kostkę. Mocno solić. Odstawić na 1 – 2 h. najlepiej w chłodne miejsce, najlepiej na sicie aby nadmiar wody mógł swobodnie się odsączać . Po tym czasie dodać paprykę i paczkę „Marynaty korzennej” oraz olej. Delikatnie wymieszać całość. Przełożyć do słoika tak aby olej przykrywał rybę. Podawać np. z nie smarowanym, pokrojonym na cząstki, pumperniklem. Potrawa najlepsza na drugi dzień. Doskonały przepis kulinarny do zastosowań specjalnych !

sałatka ryżowa

Składniki :

  • makaron ryżowy – 0,25 kg
  • pierś z kurczaka – 1 szt
  • chili – 1/2 paczki
  • ogórek świeży duży – 2 szt
  • koperek świeży – 1 szt
  • cebula czerwona – 2 szt
  • kostka rosołowa – 1 szt
  • majonez – 1 szt mały słoik
  • pieprz 1/2 łyżeczki
  • sos koperkowo – ziołowy – 1 szt
  • olej,
  • woda
Sałatka ryżowa

porcja na 4 osoby
czas przygotowania – 15 min
przepis Zdzisława Monkiewicza z Warlit Wielkich

Pokroić w bardzo drobną kostkę pierś z kurczaka, ogórek, cebulę. Mięso usmażyć na oleju na kolor złocisty. Zdjąć z gazu, dodać chili, wymieszać -nie solić !!!. Ugotować makaron ryżowy w wodzie z kostką rosołową – dokładnie tyle czasu ile podaje przepis podany na opakowaniu makaronu. Makaron musi być lekko twardy. Nie hartować zimną wodą, pozostawić do ostygnięcia na cedzaku. Przygotować sos koperkowo – ziołowy w/g przepisu na opakowaniu. Po wystudzeniu połączyć wszystkie składniki delikatnie mieszając. Dodać na końcu drobno pokrojoną natkę koperku. Zaletą tej sałatki jest możliwość jej przygotowania dzień wcześniej – „nie podchodzi” wodą, która jest wchłaniana przez makaron.

sałatka z "chińczyka"

Składniki :

  • zupka chińska, pikantna – 2 szt
  • pierś z kurczaka – 1,5 szt
  • kapusta pekińska – 1 szt
  • puszka kukurydzy – 1 szt
  • papryka czerwona – 1 szt
  • cebula czerwona – 1 szt
  • majonez – 1 szt mały słoik
  • ogórek konserwowy – 3 szt
  • woda wrząca – 1 szklanka
  • olej, pieprz – do smaku
  • przyprawa gyros – 1 paczka
Sałatka z chińczyka

porcja na 5 osób
czas przygotowania – 30 min
przepis Zdzisława Monkiewicza z Warlit Wielkich

Pokroić w bardzo drobną kostkę pierś z kurczaka, ogórek, cebulę, paprykę. Mięso usmażyć na oleju na kolor złocisty. Dodać przyprawę gyros, wymieszać – nie solić !!!. Zalać makaron z przyprawami z dwóch zupek chińskich (np. kurczak pikantny), 1 szklanką gorącej wody – odstawić pod przykryciem na 30 min. Makaron musi być lekko twardy. Ostudzić na cedzaku. Do miski wrzucić porwaną (nie ciętą) kapustę pekińską, ogórek konserwowy, pierś z kurczaka, cebulę, paprykę, majonez, makaron. Wymieszać delikatnie składniki.

kawa kapitańska

Składniki :

  • kawa mielona 10 dkg
  • cukier 3/4 szklanki
  • whisky – 100 ml
  • bita śmietana
  • cynamon mielony
  • woda – 1,25 l
Kawa kapitańska

porcja na 5 osób
czas przygotowania – 20 min
przepis Lecha Rusina z Torunia

W wysokim garnku stopić cukier na tzw. melasę. Ostrożnie dodać wodę (wywar gwałtownie zwiększa objętość), cały czas mieszając. Zagotować. Dodać kawę, zamieszać, zagotować pod przykryciem. Zestawić z ognia. Po 5 min. można rozlać do filiżanek. Dodać whisky. Na wierzch położyć bitą śmietanę. Posypać cynamonem. Doskonałe na chłodne dni.

pomidorowy "prąd"

Składniki :

  • 1/2 l wódki białej
  • 1 i 1/2 l soku pomidorowego
  • chrzan
  • sos Tabasco
  • sos Worcester shire
  • cytryna
  • sól 1 łyżeczka
  • pieprz 1/2 łyżeczki
  • seler naciowy
  • lód
Pomidorowa Krwawa Mery

porcja na 5 osób
czas przygotowania – 20 min
przepis Lecha Rusina z Torunia

Do odpowiedniego naczynia dodać wszystkie składniki. Dodać świeżo starty chrzan. Rozlać do pokala z lodem. Podawać z „pałeczką” wykonaną z selera naciowego.

pruska niedźwiedziówka

Składniki :

  • miód gryczany – 500 g
  • spirytus 96% – 500 ml
  • wino reńskie lub mozelskie wytrawne – 250 ml
Pruska niedźwiedziówka

porcja na 5 osób ?
czas przygotowania – 20 min
przepis kuchnia Oberlandu

Miód gryczany albo inny o wyrazistym smaku lekko podgrzać, aż stanie się płynny. Zdjąć z ognia, ostrożnie dolać mieszając spirytus. Gdy całość się wymiesza, dodać wino mozelskie lub reńskie ( o wyraźnym smaku ). Zlać do butelek i odstawić na co najmniej kilka tygodni. Im dłużej będzie stać, tym nalewka stanie się lepsza

szybki makaron

Składniki :

  • makaron świderki, rurki, grube nitki – 500 g
  • konserwa mielonka turystyczna – 1 szt
  • przecier pomidorowy – 1 szt
  • pomidor – szt
  • czosnek – 2 ząbki
  • pieprz grubo mielony
  • natka pietruszki – do dekoracji
Szybki makaron

porcja na 4 osóby
czas przygotowania – 20 min
przepis Lecha Rusina z Torunia

W garnku przesmażyć zawartość konserwy rozdrabniając mięso widelcem. Dodać przecier pomidorowy, miażdżony czosnek oraz pokrojony w drobną kostkę pomidor. W osobnym garnku ugotować makaron wg. czasu podanego na opakowaniu. Po odlaniu wody wyłożyć na talerz a na niego pastę mięsno-pomidorową. Posypać świeżym grubą mielonym pieprzem. Dekorować np. pietruszką.

Opracowano na podstawie :
• https://pojezierzeilawskie.pl – dostęp 2009 r.
• Zdjęcia zbiory własne, Internet