Tematy : ślady człowieka / staropruski gród / Baby Pruskie / cmentarzysko kurhanowe / rzeźby barokowe / ceramika wczesnośredniowieczna / Mennonici / kalendarium
Kanał Elbląski, pochylnia Buczyniec.
Bukowy las, zatoka Widłągi.
Żaglówki w porcie, OW Jażdżówki.
Śladami przeszłości, wieś Sampława.
<
>
Ślady przeszłości
na najstarsze ślady obecności człowieka w okolicach Iławy natrafiono niedaleko wsi Tynwałd. Pochodzą one sprzed około 10 tysięcy lat (mezolit) i łączą się z obecnością ludności, której podstawy gospodarcze stanowiły łowiectwo, rybołówstwo i zbieractwo.
w okolicach jeziora Łabędź znajdowała się w już pierwszych wiekach naszej ery osada, której ludność zajmowała się min. wytopem żelaza.
w Iławie natrafiono jeszcze przed II wojną na tzw. grób księżniczki datowany na okres wpływów rzymskich tj. I - IV wiek. Obok licznych ozdób znaleziono w nim pięknie zdobioną wazę, był to import z terenów Galii – prowincji rzymskiej. Tego typu naczynie jest to tzw. terra sigillata ( glina stemplowana ) odnaleziono także w grobowcu w Pomielinie.
na wyspie Wielka Żuława znajdują się relikty staropruskiego grodu, którego okres użytkowania określa się na ok. X - XIII wiek. Natrafiono na ślad przeprawy mostowej pomiędzy Wyspą Wielka Żuława a półwyspem Krzywy Róg.
pogańskimi świadkami tych ziem są także tzw. Baby Pruskie, czyli wykonane z kamienia antropomorficzne rzeźby, datowane na IX - XI w. Spośród 21 znanych egzemplarzy z terenu dawnych Prus, 5 z nich znaleziono w okolicach Iławy, w Mózgowie, Gałdowie, Suszu, Bronowie, Borecznie
w Babiętach Małych koło Susza odkryto i w latach 1998-2001 przebadano cmentarzysko kurhanowe związane z ludnością kultury ceramiki sznurowej (nazwa wzięła się od sposobu zdobienia naczyń odciskiem sznura).Godny uwagi jest nie tylko fakt, iż cmentarzysko to używane było 4850-4800 lat temu, ale też, że jest to jedyne tego typu stanowisko związane ze wspomnianą kulturą znajdujące się w północno-wschodniej Polsce.
w Rudzienicach znajduje się cmentarzysko ludności kultury wielbarskiej, która utrzymywała bliskie kontakty z Gotami. Ludność ta pośredniczyła w handlu pomiędzy naszymi ziemiami a prowincjami cesarstwa.
w podziemiach kościoła pw. Przemienienia Pańskiego w Iławie znajdują się pochówki starostów iławskich z rodziny von Finckenstein, a także burmistrza (w latach 1723-1751) Jakuba Mück i jego żony Zuzanny.
od 1975 r. plac w Iławie przy ulicy Niepodległości vis a vis parku miejskiego zdobią unikatowe XVIII wieczne rzeźby barokowe - Jowisza, Junony, Meduzy i Herkulesa. Pochodzą one z frontonu zespołu pałacowego w Kamieńcu k. Susza.
nad jeziorem Silm archeolodzy natrafili na liczne znaleziska min. ceramikę wczesnośredniowieczną, groty strzał, fragment monety arabskiej, a także umieszczoną w naczyniu czaszkę dziecka - najpewniej była to ofiara złożona lokalnym bogom.
od 1751 r. na terenie dzisiejszych Żuław ( bezpośrednio sąsiadujących z Pojezierzem Iławskim ) osiedlają się Mennonici ( Olendrzy ), holenderscy pionierzy i mistrzowie w osuszaniu i zagospodarowywaniu polderów ( ziem zalewowych i bagiennych ).
KALENDARIUM
10000 lat p.n.e. Z tego okresu pochodzą zebrane z piaszczystych wydm w okolicach Ostródy narzędzia kultury świderskiej.
1500 lat p.n.e. Z tego okresu pochodzą siekierki typu wschodniobałtyckiego znalezione w Grabinku, Dylewie i Turznicy.
500 lat p.n.e. Z tego okresu pochodzą brązowe bransolety kultury łużyckiej znalezione przez archeologów w Ostródzie.
500–400 lat p.n.e. Z tych lat pochodzą kurhany i cmentarzyska w Brzydowie, Tyrowie, Kojdach, Mostkowie, Zalewie.
54–211. Z tego okresu pochodzą monety rzymskie znalezione w Gierłoży, Ostródzie, Durągu. W Domkowie na terenie grodziska odkryto fragment naczynia terra singillata wyrabianego w warsztatach rzymskich Galii i Nadrenii.
