Sosny Taborskie

Pojezierze Iławskie / Turystyka / Rezerwaty / Rezerwat Sosny Taborskie

Rezerwat "Sosny Taborskie"

. . . to musisz zobaczyć, tu musisz tu być !

Sosny Taborskie rezerwat na Pojezierzu Iławskim

Rezerwat Sosny Taborskie

. . . Jakie bądź byłoby prawo, czyjekolwiek by było, do tych przyszłych barbarzyńców poprzez wszystkie czasy wołam z krzykiem: – nie pozwalam! Puszcza królewska, książęca, biskupia, świętokrzyska, chłopska ma zostać na wieki wieków, jako las nietykalny, siedlisko bożyszcz starych, po którym święty jeleń chodzi- jako ucieczka anachoretów, wielki oddech ziemi i żywa pieśń wieczności. Puszcza jest niczyja – nie moja ani twoja, ani nasza, jeno boża, święta! . . . 
Stefan Żeromski

Niedaleko jeziora Szeląg Wielki, w okolicach miejscowości Tabórz, p. mapa dojazdu, przy parkingu leśnym znajduje się rezerwat leśny „Sosny Taborskie” o pow. 95 ha. Utworzony w 1957 roku,  aby zachować ekotyp Sosny Taborskiej dla celów leśnictwa doświadczalnego i praktycznego. Na obszarze rezerwatu rosną wspaniałe sosny o wysokości 40 metrów liczące ok. 250 lat. Pierścienie najstarszych sosen dochodzą do 1 m.

Obecnie wskutek naturalnej selekcji sosna ustępuje gatunkom liściastym. Rośnie tu buk, dąb szypułkowy, grab, lipa drobnolistna i brzoza brodawkowata. Na obszarze rezerwatu jest utworzona ścieżka ekologiczna o długości 1400 metrów. Jest ona doskonale oznaczona, a 14 tablic informacyjnych zawiera wiele ciekawych informacji.

Sosna Taborska, budulec szkutników

Jest to doskonały materiał szkutniczy, używany do wyrobu masztów żaglowców. Charakteryzuje się właśnie wielkością, gonnością strzały i drobnozwoistością.

W XVI wieku Achatius Borck, młynarz z Samborowa, sprzedawał pnie sosnowe Danii do budowy statków. W latach 1805-1832 tymi lasami administrował Georg Friedrich Schultze, królewski nadleśniczy i łowczy, który był przewodnikiem Napoleona Bonapartego podczas jego pobytu w Ostródzie w 1807 roku. Napoleon zwrócił uwagę na „Bois de Tabre”. Olbrzymie ilości drewna oraz nasion tej sosny, na jego rozkaz, wysyłano do Francji. Docenieniem walorów taborskich sosen była prezentacja przekrojów ich drewna, na  Światowej Wystawie w 1900r. w Paryżu. Promowano w ten sposób  drewno jako surowiec budowlany. Dla przypomnienia, specjalnie na tę wystawę zbudowano wieżę Eiffla – całą ze stali.

Na terenie rezerwatu znajduje się nagrobek łowczego w kształcie pnia drzewa. Ze względu na wysoką jakość drewno z sosen Taborskich posłużyło do odbudowy po pożarze sceny Teatru Narodowego w Warszawie.

Niestety, trzystuletnie sosny powoli umierają, doczekały kresu swego biologicznego życia. Tracą siły, a to powoduje, że stają się ofiarami porywistych wiatrów. Taki los spotkał w lipcu tego roku bodaj najbardziej znaną sosnę rezerwatu o numerze 351. Drzewo mocno się wychyliło, a przed całkowitym upadkiem uchroniło ją sąsiednie. Jedne okazy umierają, ale kolejne, potomne, mają szansę się narodzić. Miłomłyńscy leśnicy, obserwując coraz szybsze zamieranie drzew w rezerwacie, poczynili starania, aby pozyskać jak najwięcej nasion ze starych sosen w nim rosnących. 
 
Od kilku lat prowadzony jest zbiór szyszek, w których zawarte są nasiona potrzebne do wyhodowania młodych sadzonek. Nie jest to łatwe zadanie, ponieważ kilkusetletnie drzewa obradzają bardzo słabo, a ich szyszki zawierają małą ilość nasion. Niemniej jednak udało się dokonać ich zbioru z kilkudziesięciu drzew w ilości potrzebnej do wyhodowania kolejnego pokolenia sosny Taborskiej. Lipcowe wiatry, które zakończyły żywot sosny matecznej o numerze 351 uświadomiły, jak cenną była inicjatywa zbioru szyszek. Wyłuszczone z nich nasiona, zabezpieczone czekają na moment wysiewu w szkółce leśnej. Ponieważ nie są to „zwykłe” nasiona, ale nasiona z rezerwatu „Sosny Taborskie”, to wyhodowanym z nich przyszłym drzewom należało się będzie starannie dobrane miejsce posadzenia.

Rezerwat "Sosny Taborskie"

Obok świetny film, migawka z rezerwatu „Sosny Taborskie” której autorem jest Studio Ruchome Obrazki z Olsztyna.

W rezerwacie zabrania się :

  • wycinania trzciny, sitowia i innej roślinności nadbrzeżnej i wodnej
  • łowienia ryb w okresie od 1 marca do 30 września
  • niszczenia gniazd, podbierania jaj i piskląt wszelkich gatunków ptaków
  • niszczenia i uszkadzania roślinności
  • polowania, chwytania, płoszenia i zabijania dziko żyjących zwierząt
  • zbioru ziół leczniczych oraz innych roślin lub ich części
  • zanieczyszczania wody i terenu rezerwatu oraz zakłócania ciszy
  • używania kąpieli oraz uprawiania sportów wodnych
  • umieszczania tablic, napisów i innych znaków z wyjątkiem znaków związanych z ochroną terenu
  • wznoszenia budowli, urządzeń sportowych, komunikacyjnych i innych urządzeń technicznych
  • przebywanie na obszarze chronionym poza miejscami specjalnie do tego celu wyznaczonymi przez konserwatora zabytków – zakaz nie dotyczy osób wykonywujących na terenie rezerwatu czynności służbowe z ramienia użytkownika jeziora
  • zmieniania stosunków wodnych, jeżeli taka zmiana mogłaby w sposób istotny naruszyć warunki ekologiczne

Opracowano na podstawie :
• https://pojezierzeilawskie.pl – dostęp 2009 r.
• Zdjęcia zbiory własne, Internet