niem. Sommerau – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława nad rzeką Osą, w odległości ok 8 km od Iławy.

Niemiecka nazwa wsi Sommerau pojawiła się w roku 1312 zapisana w dokumencie kapituły pomezańskiej, który określał miedzy innymi granice Babięt Wielkich. Nie jest znana data pierwszej lokacji Ząbrowa. W 1324 roku w Ząbrowie sporządzono dokument, który regulował granicę miedzy posiadłościami kapituły pomezańskiej a Zakonem Krzyżackim. W 1341 roku kapituła sprzedała pięć włók sołeckich Piotrowi, sołtysowi Olbrachtowa. W 1373 roku kapituła odnowiła mieszkańcom Ząbrowa przywilej lokacyjny. Wynika z niego, że we wsi były dwie karczmy, a każdy z karczmarzy płacił po trzy grzywny czynszu rocznie .

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 1 100 mieszkańców.

Zabytki

Nawa kościoła, uznana za zabytek architektoniczny należący do trzeciej kategorii. Pochodzi z początku XVIII wieku, wieża natomiast z 1864 roku. Zabytkiem czwartej kategorii jest jedno z zabudowań gospodarskich. W 1924 roku wmurowano pamiątkową tablicę w polny głaz. Okazją do tego była 600. rocznica powstania wsi i setna rocznica uwłaszczenia. Obecnie jest to kościół pw. Zesłania Ducha Świętego.

Na ząbrowskim cmentarzu zachowały się stare nagrobki z polskimi nazwiskami: Derkowski, Rybicki, Kukła, Murawski, Jałowski, Granica, Tadzki , Laskowski, Majewski.

Opracowano na podstawie :

- strona @Jacht Czarter - dostęp z dnia 16.04.2006 r.

- Iława z dziejów miasta i powiatu, red. M. Lossman, Olsztyn 1972.