Grzyby

Pojezierze Iławskie / Region / Flora / Grzyby

Grzyby

to naturalna część składowa flory Pojezierza Iławskiego

Grzyby - flora Pojezierza Iławskiego

Grzyby

Wszystkie grzyby to bez wyjątku organizmy cudzożywne, mogą więc występować tylko w siedliskach zawierających związki organiczne. Jednak wiele gatunków do swojego życia wymaga tylko minimalnych ich ilości. Do 2020 r. opisano około 148 tysięcy gatunków grzybów Trudno oszacować ich liczbę w Polsce. Szacuje się że jest około 14 tys. Grzyby odgrywają ważną rolę w przyrodzie – zapewniają krążenie pierwiastków, uczestniczą w procesach glebotwórczych, wzbogacają glebę i stanowią pokarm dla wielu gatunków zwierząt. Z niektórych grzybów można wytwarzać antybiotyki, inne są źródłami substancji wywołujących choroby i zatrucia. Grzyb zbudowany jest z rozgałęzionych komórek, których ścianę wzmacnia chityna. Grzyby zaliczane są do plechowców, a ich ciało, czyli grzybnia – nie jest podzielone na tkanki i organy. 

Grzyby podział (nieformalny)

ze względu na widoczną postać plechy:

  • wielkoowocnikowe (macromycetes, makrogrzyby) – wytwarzające dobrze widoczne owocniki, przedstawiciele podstawczaków (np. pieczarki, borowiki) i workowców (np. smardze, trufle);
  • mikroskopijne (micromycetes, mikrogrzyby) – przeciwieństwo grzybów wielkoowocnikowych; wytwarzają one niewielkie i zwykle trudno obserwowalne gołym okiem owocniki lub inne struktury rozmnażania; głównie przedstawiciele skoczkowców, kłębiankowców, sprzężniowców i workowców, ale również podstawczaków,

ze względu na znaczenie kulinarne:

  • jadalne – czyli wybrane gatunki grzybów wielkoowocnikowych, uznane za smaczne, a przynajmniej nietrujące. Ponadto „jadalne” są też drożdże i niektóre gatunki pleśni związane z produkcją serów.
  • niejadalne – wytwarzające nietoksyczne owocniki, jednak z różnych względów nie nadające się do spożycia, lub przynajmniej „nie jadane”.
  • trujące – grzyby zawierające substancje trujące w ilości toksycznej dla człowieka np. muchomor sromotnikowy.

ze względu na miejsce występowania:

  • naziemne – owocnikujące na powierzchni gleby;
  • nadrzewne – których owocniki pojawiają się na drzewach lub drewnie (pospolicie zwane hubami);
  • podziemne – wytwarzające owocniki pod powierzchnią gleby;
  • naporostowe – rozwijające się na plechach porostów
  • wodne – rozpowszechniona grupa organizmów, występująca w wodach słodkich, zasolonych, w wodach bieżących i stojących w szerokim zakresie warunków fizycznych, chemicznych i biologicznych.

ze względu na sposób odżywiania się i znaczenie:

  • saprotroficzne – żyjące na obumarłych organizmach
  • pasożytnicze – żyjące jako pasożyty na roślinach, innych grzybach, zwierzętach, ludziach (m.in. grzyby entomopatogeniczne)
  • symbiotyczne – żyjące w symbiozie z organizmami autotroficznymi, np. porosty i grzyby mykoryzowe
  • drapieżne – za pomocą specjalnie przekształconych strzępek chwytające niewielkie zwierzęta glebowe
  • chorobotwórcze – wywołujące choroby roślin, zwierząt i ludzi

Na Pojezierzu Iławskim możemy spotkać borowika, podgrzybka, kurkę, pieprznika jadalnego, gąskę zieloną, borowika szatańskiego, muchomora sromotnikowego, czubajkę kanię, koźlarza czerwonego, maślaka, opieńkę miodową, goryczaka żółciowego, muchomora czerwonego.

Grzyby jadalne

Grzyby - Czubajka kania flora Pojezierza Iławskiego

Czubajka kania

Gatunek jadalnych grzybów (Macrolepiota procera )należący do rodziny pieczarkowatych. W kształcie parasola o średnicy 10–30 cm z garbkiem na środku, z popękaną, łuszczącą się skórą. Za młodu jajowaty i zamknięty, potem stożkowaty, niskołukowaty, na koniec płaski i rozpostarty. U młodych kapelusz w całości jest brązowy, u starszych białawy z dużymi, brązowymi łuskami. Brzeg kapelusza postrzępiony, zazwyczaj biały

Grzyby - Gąska zielona flora Pojezierza Iławskiego

Gąska zielona, peconka

 (Tricholoma equestre) gatunek grzybów jadalnych, na terenie Polski występujących rzadko. Jest ceniona wśród grzybiarzy za swój bardzo dobry smak. Rośnie od października do grudnia. Występuje w lasach iglastych i borach sosnowych. Rośnie na piaszczystych glebach w otoczeniu dużej ilości porostów. 

Grzyby - Koźlarz czerwony flora Pojezierza Iławskiego

Koźlarz czerwony, szewc

(Leccinum aurantiacum) – gatunek jadalnych grzybów z rodziny borowikowatych. Koźlarz czerwony jest pospolicie występującym w Polsce grzybem jadalnym. Wśród zbieraczy ceniony jest nie tylko ze względu na walory smakowe, ale również wartości odżywcze, gdyż jest dobrym źródłem węglowodanów i białka. Młode koźlarze nadają się do marynowania i duszenia, starsze są idealne do suszenia. Można je także gotować. Stanowią doskonały dodatek do wielu dań mięsnych, sosów i zup.

Grzyby - Kurka pieprznik jadalny flora Pojezierza Iławskiego

Pieprznik jadalny, kurka

Pieprznik jadalny (Cantharellus cibarius) jest smacznym grzybem jadalnym. W Polsce jest bardzo pospolity, należy do najczęściej występujących grzybów w lasach. Inaczej – stroczek lisica, kurka żółta, lisiec, pieprzyk jadalny, lisica, kurek, pieprznik pospolity, lisiczka, pieprznik gąska, stągiewka jadalna. Posiada duże wartości kulinarne, głównie ze względu na wspaniały aromat i charakterystyczny smak. Do spożycia warto wybierać młode owocniki, które smakują najlepiej. Grzyb ten można smażyć, marynować, dusić oraz mielić na mączkę grzybową.

Grzyby - Opieńka miodowa flora Pojezierza Iławskiego

Opieńka miodowa

(Armillaria mellea) gatunek jadalnych grzybów o dość specyficznym i charakterystycznym smaku. W Polsce występuje bardzo często. Ma pasożytnicze właściwości i jest główną przyczyną obumierania drzew w naszym kraju.  Zwana też  jako bedłka opieńka brzozowa, opieńka brzozowa, bedłka opieńka, opieniek, podpieniek, podpieńka, pierścianka.

Grzyby - Maślak flora Pojezierza Iławskiego

Maślak, maśloch

(Suillus luteusl) – gatunek jadalnych grzybów. Występuje pospolicie w całej Polsce, najczęściej na nizinach. Jest bardzo ceniony przez grzybiarzy, ze względu na swój smak oraz wartości odżywcze. Inne nazwy to: grzyb maślak, borowik maślak, maśluk, maślarz, maśloch, maślicha, maślórka, ślimak, pępek, sośniak. Szybko się psuje i robaczywieje. Maślak zwyczajny doskonale nadaje się do duszenia, smażenia i gotowania. 

Grzyby - Podgrzybek brunatny flora Pojezierza Iławskiego

Podgrzybek brunatny, czarny łepek

 (Boletus badius)  gatunek jadalnych grzybów z rodziny borowikowatych. Występuje w lasach iglastych i mieszanych. Nazywany też: podgrzybek jadalny, borowik brunatny, czarnulka, czarny łepek, grzyb francuski, grzyb kasztanowaty, grzyb płowy, grzyb polski, kasztanowaty, podgrzybnik, półgrzybek, siniak, sośniak, zajączek, zajęczak. Znalazł szerokie zastosowanie w kuchni. Można go marynować i suszyć. Jest także świetnym dodatkiem do dań mięsnych.

Grzyby - Prawdziwek, borowik flora Pojezierza Iławskiego

Prawdziwek, borowik

Gatunek jadalnych grzybów (Boletaceae) Jest jednym z najbardziej poszukiwanych grzybów jadalnych, wysoko ceniony ze względu na walory smakowe. Zwany jest też borowik, grabak, grzyb borowik (też: borownik, borowy), grzyb jadalny, grzyb majowy, grzyb prawdziwy, grzyb sprawiedliwy, grzyb właściwy, prawdzik[6] oraz grzyb prawy, prawak, prawik, przawdziwik, prawdziwiec, grzyb dębowy

Grzyby trujące

Grzyby - Borowik szatański flora Pojezierza Iławskiego

Borowik szatański, szatan

(Rubroboletus satanas ) występuje w lasach liściastych – borowik tworzy mikoryzę z dębami i bukami; preferuje gleby wapienne. Bardzo rzadki w Polsce. W smaku grzyb jest łagodny, bez goryczy. Młode osobniki nie mają charakterystycznego zapachu, starsze czuć cebulą lub padliną. Mianem szatana w Polsce określa się często mylnie goryczaka żółciowego – grzyb mylony z borowikiem szlachetnym

Grzyby - Muchomor sromotnikowy flora Pojezierza Iławskiego

Muchomor sromotnikowy

Muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides) ma przyjemny aromat, który zwabia różne owady. O dziwo są one odporne na jad sromotnikowy. Swoim wyglądem przypomina gołąbka zielonkawego, czubajkę kani i gąskę zielonkę. Z powodu zielonkawego owocnika dochodzi do śmiertelnie niebezpiecznych pomyłek. Jest za najbardziej trującego grzyba w Polsce.

Grzyby niejadalne

Grzyby - Goryczak żółciowy flora Pojezierza Iławskiego

Goryczak żółciowy

Goryczak żółciowy (Tylopilus felleus) – to bardzo pospolity grzyb naszych lasów. Mnóstwo osób cieszy się na jego widok bo z pewnej odległości do złudzenia przypomina prawdziwka. Początkowo jędrny, twardy, z wiekiem robi się gąbczasty. Zapach nieznaczny, ale przyjemny. Smak często gorzki choć bywa też początkowo słodki a po chwili dopiero piekący. Goryczak, popularnie nazywany szatanem, jest niejadalny, może wywołać poważne dolegliwości gastryczne.

Grzyby - Muchomor czerwony flora Pojezierza Iławskiego

Muchomor czerwony

(Amanita muscaria) raczej grzyb niejadalny choć zawiera muskarynę – trujący alkaloid o działaniu parasympatykomimetycznym i kwas ibotenowy. Ze względu na przeciwstawne działanie składników toksycznych objawy zatrucia są mniej wyraźne. Śmiertelne ofiary zatrucia po zjedzeniu muchomora czerwonego są bardzo rzadkie.

Opracowano na podstawie :
• https://pojezierzeilawskie.pl – dostęp 2009 r.
• Zdjęcia zbiory własne, Internet

pojezierze iławskie, flora, grzyby, prawdziwek, borowik, podgrzybek, kurka, pieprznik jadalny, gąska zielona, borowik szatański, muchomor sromotnikowy, czubajka kania, koźlarz czerwony, maślak, opieńka miodowa, goryczak żółciowy, muchomor czerwony, grzyby jadalne, grzyby trujące, grzyby niejadalne