Jeziorak
Jezioro Jeziorak
na Pojezierzu Iławskim jest najdłuższym jeziorem w Polsce.
Najdłuższe jezioro w Polsce . . .
Jeziorak (d. Gizerek, Jezierzyce, niem. Geserich See) to jezioro rynnowe położone w północno-wschodniej Polsce w obrębie Pojezierza Iławskiego. Jest najdłuższym ( 27,45 km ) oraz szóstym pod względem powierzchni ( 31,52 km2 ) jeziorem w Polsce. Sieczna rynnowego jeziora biegnie z północy na południe, w środkowej części zmieniając kierunek na południowy wschód, a potem na południowy zachód.
W części środkowej jezioro rozszerza się, tu leży kilka wysp. Na wysokości wsi Siemiany wybiega na północny wschód zatoka Kraga, która przez jezioro Dauby łączy jezioro Jeziorak z Kanałem Elbląskim. Do zachodniego brzegu wpada strumyk z jeziora Urowiec, a nieco wyżej przesmyk wiedzie do jeziora Płaskiego.
Główny akwen biegnie dalej ku północy i dzieli się na dwie zatoki: wschodnią ślepą zachodnią połączoną kanałem z jeziorem Ewingi. Z południowego krańca jeziora wypływa rzeka Iławka, tutaj też leży największa wyspa śródlądowa w Europie, Wielka Żuława (82, 4 ha) i wejście do kanału łączącego jezioro z Małym Jeziorakiem w Iławie. Brzegi są przeważnie wysokie i strome.
Zachodni brzeg i środkowa część brzegu wschodniego przylegają do wielkich kompleksów leśnych. Resztę pokrywają pola, łąki i mniejsze kępy lasu. Zwolennicy obcowania z naturą (żeglarze, kajakarze) znajdą ciszę (parki krajobrazowe, rezerwaty, strefy ciszy) i spokój.
Wyspy
- Czaplak, (niem. Czalakwerder, Kranichwerder) wyspa na północnej części jeziora, dostępna przez bród z lądu stałego
- Duży Gierczak
- Kobiecy Ostrów,
- Kuklina, (niem Lerchen Insel) wysepka w północnej części Jezioraka, na zachód od przysiółka Polajny
- Kępka, (niem. Caprera Insel) wysepka w północnej części jeziora, na północny wschód od wyspy Czaplak
- Lipowa, Lipowy Ostrów, zwana Lipowcem lub Owczą
- Łąkowa, inaczej Zielony Ostrów
- Mała Żuława, około 3 km na północ od Iławy
- Mały Gierczak
- Polajńska, Polajńska Kępa (niem. Heuwerder) wysepka na północnej odnodze jeziora, na południowy zachód od przysiółka Polajny
- Rajka, (niem. Liebes Insel) wysepka na północnej części jeziora, przylegająca do północno-wschodniego cypla wyspy Czaplak
- Rybackie Kępy, dwie wysepki i kępy trzcin na głównym akwenie, pomiędzy miejscowościami Siemiany i Wieprz
- Wielka Żuława
- Wielki Bukowiec, połączona groblą z lądem stałym w miejscowości Wieprz
- Wyspa Księdza, na północ od osady Jezierzyce
- Wyspa Miłości, około 3 km na północ od Iławy
Na brzegach akwenu jest wiele pól namiotowych, biwakowisk, przystani jachtowych, punktów małej gastronomii, hoteli i gospodarstw agroturystycznych.
Przebywał tu papież Jan Paweł II. Jako biskup krakowski w 1959 roku i w 1973 jako kardynał. Dla uczczenia tego faktu, w 1999 roku wytyczono szlak kajakowy, wiodący z Iławy, poprzez Miłomłyn do Ostródy.
Zbiornik wodny jest miejscem akcji książek Zbigniewa Nienackiego (Nowickiego) „Nowe przygody Pana Samochodzika”, „Złota Rękawica”, „Pan Samochodzik i Niewidzialni” , gdzie tytułowy bohater rozwiązuje zagadki z mienionej epoki. Tematy książek znalazł samorzutnie. Kupił bowiem 20 maja 1967 r. teren 2,5 ha ziemi rolniczej i dom w Jerzwałdzie od p. Szałajewskiego. Przydał się teraz kurs rolniczy z lat 50. Pisarz zapłacił 70 tysięcy ówczesnych złotych. Wkrótce zamieszkał w tym niewielkim domu z cegły, zbudowanym w roku 1929, roku . Tu znalazł szczęście i szybko przestał czuć się obco, twierdził, że znalazł swój azyl. Tam też powstały kolejne powieści dla młodzieży, które przyniosły mu ogromną popularność i uznanie.
Statek ascenizacyjny na Jezioraku
Po jeziorze pływa jedyny w Polsce statek, przystosowany do odbioru nieczystości bezpośrednio z jachtów i przenośnych toalet, ustawionych na brzegu w pobliżu pomostów pływających i stacjonarnych. To świetna rozwiązanie, które „wyręcza” coroczne „zbiórki” śmieci na bindugach, organizowane przez lokalne społeczności i wodniaków miłujących „czystą” przyrodę.
Większość środków na ten cel pozyskano w ramach nowatorskiego unijnego projektu „Rozwój infrastruktury turystycznej wokół jeziora Jeziorak”, realizowanego przez Związek Gmin „Jeziorak”. Resztę dołożyły gminy zrzeszone w związku – w tym najwięcej miasto Iława.
Opracowano na podstawie :
• https://pojezierzeilawskie.pl – dostęp 2009 r.
• Zdjęcia zbiory własne, Internet
region, pojezierze iławskie, jeziora: gizerek, jezierzyce, geserich see, balewskie, barlewickie, bartążek, bądze, burgale, cibory, czarne dolne, czarne górne, czyste, dauby, dąbrówka, długie, drwęckie, dzierzgoń, ewingi, francuskie, gardzień, gaudy, gębin, gil mały, gil wielki, grażymowskie wschodnie, grażymowskie zachodnie, goryńskie, gryźliny, ilińsk, iławskie, iłgi, isąg, januszewskie, jaśkowskie, jeziorak, karaś, karnickie, kawki, kęty, klasztorne (pojezierze iławskie), klasztorne (powiat kwidzyński), kocioł, kuchnia, kuck, lekarty, liwieniec, łabędź, łasińskie, marąg, mełno, merynos, morliny, mortąskie, łąki, motława, narie, nogat, orkusz, ostrowin, parleta, perkun, piotrkowskie (powiat iławski), płajtek, płaskie, połowęż, puzy, radomno, rucewo wielkie, rucewo małe, ruda woda (dudzkie), sajmino, sambród, siemiańskie, skiertąg, smordy, sowica, stęgwica, studa, suskie, szeląg wielki, szeląg mały, szymbarskie, święte, trupel, tynwałdzkie, urowiec, wukśniki, zajezierskie, zimnochy, żabie