Pomnikami przyrody są pojedyn­cze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno-pa­miątkowej i krajobrazowej oraz odzna­czające się indywidualnymi cechami wy­różniającymi je wśród innych tworów, a w szczególności sędziwe i okazałych rozmia­rów drzewa i krzewy gatunków rodzimych i obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe, jaskinie. Tylko na gruntach Nadleśnictwa Iława znajduje się 45 pomników przyrody, w tym : pojedyncze drzewa – 31 szt, grupy drzew – 11 szt, aleje – 2 szt, głaz narzutowy – 1 szt.

Pomniki są rozproszone na całym terenie nadleśnictwa, funkcjonują jako przykłady osobliwości oraz okazałości i długowieczności tworów przyrody. Mają niebywałą przydatność dla celów edukacyjnych jednak ich użyteczność zależy przede wszystkim od dostępności i położenia. Spośród wspomnianych 35 pomników na uwagę zasługują:

• sosna o trzech pniach rosnąca w pobliżu „Rezerwatu Iłgi”, zwana „Królową Lasu” (niestety, uszkodzona przez wiatr w 2001 roku);
• „Aleja Napoleona”, przy drodze gruntowej z Szymbarka do szosy Iława – Susz, licząca kiedyś ok. 100 sosen, obecnie znacznie mniej, która swoja nazwę zawdzięcza temu, że ponoć tą drogą podążał Napoleon w kierunku Kamieńca.
• „Gruba sosna” obwód 310 cm, gm. Iława, leśn. Rożek, przy drodze leśnej w oddz. 276 (okolice Tłokowiska).

Nie sposób więc przytoczyć tutaj wszystkich pomników przyrody na terenie Pojezierza Iławskiego. Próbę usystematyzowania ich w regionie prezentują tabele grupowane wg. występowania w gminach : Biskupiec Pomorski, Iława, Kisielice, Lubawa, Małdyty, Miłakowo, Miłomłyn, Morąg, Nowe Miasto Lubawskie, Ostróda, Pasłęk, Rychliki, Susz, Zalewo.