Kwietniewo

Pojezierze Iławskie / Region / Wsie / Kwietniewo

Kwietniewo

osada Pojezierza Iławskiego historycznym świadectwem dziejów.

Kwietniewo

Kwietniewo

Kwietniewo zostało założone przez Zakon Krzyżacki 28 września 1299 roku o czym świadczy dokument lokacyjny wystawiony w Dzierzgoniu. Teren ten był już jednak wcześniej zamieszkały. Potwierdzają to datowane artefakty archeologiczne np. kamienny grób  skrzynkowy z charakterystyczną urną twarzową, datowany na okres wczesno germański znaleziony w 1911 r. na placu budowy miejscowej szkoły.

Kwietniewo miało istotną rolę w czasach walki Krzyżaków z Prusami. grywały istotną rolę także w czasie walk Krzyżaków z Prusami. Wielu historyków przypuszcza, że w pobliskim Świętym Gaju został zamordowany przez Prusów w 997 roku biskup z Pragi – Wojciech. 

Kwietniewo było najstarszą wsią czynszową w komturii dzierzgońskiej. Komtur Henryk Zuckschwert lokował wieś na 63 łanach. Wyrażono również zgodę na działalność karczmy. Prawdopodobnie z osadnikami niemieckimi w średniowieczu i później przybywali tu także nieliczni koloniści polscy. Po zakończeniu wojny w 1466 roku Kwietniewo, Stare Dolno i Myślice pozostały w granicach państwa zakonnego.

Wieś posiadała wilkierz, zwanego także ustawą wiejską, który dla Kwietniewa i Świętego Gaju został wydany 6 maja 1671 roku w Dolnie (Starym). Na początku XVIII wieku wieś została włączona do domen królewskich; wówczas zaczęto stosować nazwę Königsblumenau.

W okresie wojen napoleońskich w okolicy stacjonowały wojska francuskie. Liczba mieszkańców systematycznie rosła, w 1874 r. wieś liczyła blisko 700 mieszkańców. Największy rozkwit życia gospodarczego  nastąpił pod koniec XIX wieku. Uruchomiono wówczas wybudowaną w latach 1891–1893 linię kolejową, łączącą bezpośrednio Elbląg z Ostródą i z Olsztynkiem. Stacja w Kwietniewie składała się z piętrowego domu mieszkalnego, długiego parterowego budynku, w którym od południowej strony znajdowała się poczekalnia i kasa biletowa, nastawni oraz magazynów z dwiema dużymi bramami. Dzisiaj budynki służą prozaicznym celom jako zabudowania gospodarcze. 

W okresie międzywojennym wieś znacznie się rozbudowała. Uruchomiona została poczta, funkcjonowała duża mleczarnia. Charakterystycznym obiektem był zbudowany pod koniec XIX wieku wiatrak typu Bock’a, którego właścicielem był niejaki Kolmsee. W 1931 roku na 690 mieszkańców 327 stanowili mężczyźni. W Kwietniewie żyło 671 ewangelików i zaledwie 10 katolików. Do znanych przedwojennych mieszkańców wsi należał m.in. Zygfryd Koppetsch, gospodarzący na 144 ha, Paul Fähndrich – ostatni wójt i właściciel dworku w stylu włoskim z XIX wieku, Emil Kalien – właściciel dużej gospody, stacji benzynowej „Aral” i hurtownik brykietu oraz niejaki Römer – właściciel zakładu ślusarsko–kowalskiego.

Ostatni niemiecki pociąg z Kwietniewa do Elbląga odjechał dnia 22 stycznia 1945 roku około godziny 10.30 rano, wypełniony po brzegi uciekinierami z Ostródy. Niewiele osób zdołało wsiąść do niego na tej wiejskiej stacyjce. Większość jej mieszkańców bowiem odprawiła się konnymi taborami w nocy dnia poprzedniego drogą na Dzierzgoń i Malbork, na mosty na Wiśle. Już w czerwcu 1945 roku nastąpił demontaż torów na całej linii od Olsztynka do Elbląga. Zdemontowano nie tylko tę linię, ale wiele innych na terenie Prus Wschodnich. Z rozkazu Komendantury Wojennej Armii zdRadzieckiej szyny wraz z podkładami i inne urządzenia kolejowe, łatwe do demontażu, zostały wywiezione do Związku zdRadzieckiego jako zdobycz wojenna, mieszkańcom naiwnie tłumaczono że tylko do ich poniklowania. Ostatnim zawiadowcą był tu człowiek o imieniu Jordan.

Wieś została zajęta przez Armię Czerwoną 23 stycznia 1945 roku. W Kwietniewie urządzono duży obóz pracy dla Niemców, którzy pozostali na terenie powiatu pasłęckiego. Wieś zasiedlona została w większości przez Polaków pochodzących z Zamojszczyzny oraz z okolic Krakowa. Mówiąc o historii tej wsi, należy podkreślić, że jej niemiecki charakter do 1945 r. nie ulega żadnej wątpliwości, chociaż można znaleźć też elementy polskie.

We wsi znajduje się odsłonięty w latach 20. okazały pomnik pamięci mieszkańców – ofiar I wojny światowej który po częściowych zniszczeniach z 1945 roku został przez mieszkańców odrestaurowany. 

Kwietniewo dawniej

Opracowano na podstawie :
• @Jacht Czarter dostęp 2009 r.
• https://kwietniewo.pl
• https://www.rychliki.pl/index.php/historia/41-kwietniewo-niem-konigsblumenau
• Zdjęcia, pocztówki, zbiory własne, Internet

pojezierze iławskie, osady i wsie, bałoszyce, boreczno, buczyniec, bukowiec, chmielówka, czulpa, dobrzyki, frednowy, gajdy, gałdowo, gardzień, gardzień, gizerek, grunwald, gubławki, jaśkowo, jażdżówki, jerzwałd, kamieniec k. susza, kamionka, karnity, kwietniewo, laseczno, liksajny, liwa, ławice, łukta, makowo, małdyty, matyty, mózgowo, nowa wieś, ogrodzieniec, prątnica, rąbity, rodowo, rożek, rudzienice, rychliki, sarnówek, sąpy, siemiany, skitławki, stary dzierzgoń, stary folwark, sudwa, szałkowo, szymbark, śliwa, tabórz, tłokowisko, trupel, tynwałd, wenecja, wieprz, ząbrowo