Tetzlaff
Pojezierze Iławskie / Historia / Ludzie / Znani i uznani / Tetzlaff Adolf
Tetzlaff Adolf
. . . to opowieści o postaciach historycznych lub uważanych za historyczne . . .
Tetzlaff Adolf
Adolf Tetzlaff urodził się w 1888 roku w Schwalgendorf (dzisiaj Siemiany) jako syn pruskiego urzędnika do spraw gospodarki rybnej Hermanna Tetzlaffa.
Młody Adolf kształcił się na zamku w Liebemühl (dzisiaj Miłomłyn). Po odbyciu nauki Tetzlaff przeprowadził się do Ostródy, w której pracował jako urzędnik Waserbauamt’u (Urzędu Budownictwa Wodnego). W czasie swojej pracy odbywał liczne podróże statkami, przez co nabywał doświadczenia potrzebnego do powołania własnego przedsiębiorstwa zajmującego się żeglugą.
Założył własne przedsiębiorstwo żeglugowe „Schiffs – Reederei Adolf Tetzlaff”, które obok transportu towarowego zainicjowało przewozy turystyczne. Początkowo turyści byli przewożeni jedyną tego typu łodzią motorową – „Seerose” („Lilia Wodna”). Do 1927 roku flota turystyczna Tetzlaffa wzbogaciła się o dwie jednostki: „Herta” (1914) i „Heini” (1925). Po 1927 roku rejsy na trasie Ostróda – Elbląg rozpoczął – zwodowany w elbląskiej stoczni – statek „Konrad”.
Na „Konradzie” pływał sam właściciel. Za sterami pozostałych statków stali: Willi Reinke – „Hertha”, Alfred Butkarn – „Seerode” i Paul Kirchof – „Heini”. Gdy Willi Reinke odszedł z żeglugi zastąpił go Butkarn. Kirchoff zaczął wtedy pływać na „Seerose”, zaś na „Heini” Strijewski i Biegott. Firmę Tetzlaffa wspomagali dwaj najstarsi synowie Tetzlaffa: Adolf i Lothar, córka Herta oraz małżonka Hedwig.
Organizacją rejsów zajęło się w latach trzydziestych Biuro Obsługi Turystycznej (niem. „Verkehrsburo”) w Ostródzie. W Elblągu żeglugę turystyczną oferowały dwa biura prowadzone przez Wenzela i Harwardta oraz stowarzyszenie z Królewca pn. „Landesverkehrverband Ost-u. Westpreussen e. V”. Przedsiębiorstwo A. Tetzlaffa funkcjonowało do końca 1944 r.
We wrześniu 1939 r. statki: „Hertha” i Heini” zmobilizowano do Weichselflottille, do dyspozycji niemieckiego 50 Batalionu Saperów w Brdyujściu. Zwrócono je Tetzlaffowi w październiku 1939 r. Motorowiec „Heini” ponownie zmobilizowano w sierpniu 1940 roku, żeby w ramach operacji „Lew Morski” uczestniczył w inwazji na Wielką Brytanię. Statek przewieziono wówczas do Cap Gris Nez koło Calais transportem kolejowo-drogowym. Jednak inwazja nie doszła do skutku i „Heini” wrócił na Jezioro Drwęckie. Pod koniec II wojny światowej statki Tetzlaffa zostały zatopione. Ich właściciel w styczniu 1945 roku próbował z rodziną ucieczki koleją przed zbliżającym się frontem, lecz w Pasłęku zatrzymali ich Rosjanie. Ostatecznie w maju 1945 roku. Tetzlaff wrócił do Ostródy i próbował reaktywować swoje przedsiębiorstwo. 30 października 1946 roku otrzymał zaświadczenie o uzyskaniu tymczasowego obywatelstwa polskiego. Był zatrudniony wówczas w Nadzorze Wodnym w Ostródzie, podległym Państwowemu Zarządowi Wodnemu w Elblągu.
Mieszkał w swoim domu, z którego zwykł spoglądać na swoje stateczki w latach świetności swojego przedsiębiorstwa.
1 lipca 1952 roku, podczas rejsu „Zbigniewem” do Iławy, na śluzie w Miłomłynie Tetzlaff Adolf dostał ataku serca i przewieziono go do ostródzkiego szpitala. Nazajutrz po drugim ataku zmarł. Pochowano go 5 lipca 1952 roku w Ostródzie na cmentarzu przy ul. Olsztyńskiej.
Czapka kapitana Tetzlaffa oraz czarno-biała bandera jego żeglugi trafiły do izby regionalnej (Heimatstube) w Muzeum w Osterode am Harz w Niemczech.
Jedną z ciekawostek jest fakt, iż nazwisko Tetzlaffa, oprócz imienia ulicy, można znaleźć także na starych przedwojennych włazach od studzienek kanalizacyjnych. Jedna z takich studzienek znajduje się nieopodal ostródzkiego szpitala.
Drugą ciekawostką jest miejsce pochówku Adolfa Tetzlaffa. Spoczywa on na „Polskiej Górce” starym ewangelicko-żydowskim cmentarzu, przy ulicy Gizewiusza, a jego nagrobek jest współdzielony wraz z innym znanym ostródzkim działaczem – Gustawem Gizewiuszem.
Opracowano na podstawie :
• @Jacht Czarter dostęp 2009 r.
• Das Oberland in 144 Bildern – Ernst Vogelsang
• 150 lat Kanału Ostróda-Elbląg. 1860-2010 – Cezary Wawrzyński, Ryszard Kowalski
• 100 lat żeglugi pasażerskiej Ostróda-Iława-Elbląg. 1912-2012 – Cezary Wawrzyński, Ryszard Kowalski
• Osiem wieków wschodniopruskiej żeglugi, kanałów i dróg wodnych – Cezary Wawrzyński
• Zdjęcia, zbiory własne, Internet
ludzie, alicki józef, behring emil, bonaparte napoleon, gustedt jenny, herman edelgard, hindenburg paul, kirst hans, lemke elisabeth, majewski henryk, minkowski aleksander, nienacki zbigniew, raabe eleonora, steenke georg, stieff hellmuth, szamlewski edmund, szendzielarz zygmunt, tetzlaff adolf, toeppen max