Karaś

Pojezierze Iławskie / Turystyka / Rezerwaty / Rezerwat Jezioro Karaś

Rezerwat "Jezioro Karaś"

. . . to musisz zobaczyć, tu musisz tu być !

Rezerwat Jezioro Karaś na Pojezierzu Iławskim

Rezerwat Jezioro Karaś

. . . Jakie bądź byłoby prawo, czyjekolwiek by było, do tych przyszłych barbarzyńców poprzez wszystkie czasy wołam z krzykiem: – nie pozwalam! Puszcza królewska, książęca, biskupia, świętokrzyska, chłopska ma zostać na wieki wieków, jako las nietykalny, siedlisko bożyszcz starych, po którym święty jeleń chodzi- jako ucieczka anachoretów, wielki oddech ziemi i żywa pieśń wieczności. Puszcza jest niczyja – nie moja ani twoja, ani nasza, jeno boża, święta! . . . 
Stefan Żeromski

Rezerwat przyrody „Jezioro Karaś” jest obszarem faunistycznym, częściowym, utworzonym w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych, zarastającego jeziora wraz z otaczającymi bagnami jako miejsca lęgowego ptactwa wodnego i błotnego. Utworzony został zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 12 kwietnia 1958 r. (M.P. z 1958 r. Nr 42, poz. 243 z późn. zm.). Ma 815,48 ha powierzchni. Lokowany jest w nadleśnictwie Rydzewo. Jest to obiekt unikatowy, objęty Konwencją „Ramsar 71″ jako obszar wodno-błotny o międzynarodowym znaczeniu. W skład wchodzą wody (47%), lasy (29%) i bagna (24%).

Lustro wody samego jeziora zajmuje 423,3 ha i jest podzielone na dwie części połączone płytkim przesmykiem, a wymiana między nimi jest utrudniona. Obydwie części otoczone są przez szuwary, zarośla i lasy bagienne. Dno jeziora porasta ramienica. Jezioro silnie zarasta i charakteryzuje się silnymi procesami torfotwórczymi. W obrębie zlewni bezpośredniej znajduje się część zabudowań wsi Karaś i Skarszewo. 

O jego wyjątkowości decyduje kilka czynników: występowanie obok siebie różnych faz procesu zarastania (lądowacenia) jeziora, szybkość przebiegu tego procesu i wielkość obszaru na jakim występuje. Gniazduje tu, pierzy się lub odpoczywa w okresach migracji, 175 gatunków ptaków, w tym wpisanych do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt, rzadkich lub narażonych na wyginięcie. Również roślinność rezerwatu wykazuje nieprzeciętne wartości przyrodnicze ze względu na nagromadzenie gatunków rzadkich lub z innych powodów interesujących.

Można tu znaleźć byliny: rosiczkę długolistną, rosiczkę okrągłolistną, wawrzynek wilczełyko, kruszczyk błotny, podkolan biały.

Do obszaru chronionego prowadzi kilka dróg polnych i leśnych, łączących jego teren z szosami Iława – Jamielnik, JamielnikSzwarcenowo i SzwarcenowoStradomno. Pomimo to, że jezioro jest pod wieloma względami obiektem szczególnym, w obecnym stanie rzeczy, jego dostępność jest mocno utrudniona, a wręcz istnieje niebezpieczeństwo poruszania się po nim, ze względu na okalające rozlewiska, podmokłe grzęzawiska i bagna.

Z lotu ptaka Jezioro Karaś na Pojezierzu Iławskim
Tablica rezerwatu Jezioro Karaś na Pojezierzu Iławskim

17 września 2019 r. ukończono budowę wieży widokowej nad jeziorem Karaś. Konstrukcja ma 14 m. wysokości i można stąd podziwiać widok, jaki rozciąga się nad rezerwatem przyrody. Jest to jezioro zarastające, otoczone bagnami i lasami, cenne miejsce lęgowe ptactwa wodnego i błotnego.

Wartość ukończonych robót opiewa na około 284 tysiące złotych. Przedsięwzięcie zostało realizowane na zlecenie Zespołu Parków Krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich z siedzibą w Jerzwałdzie, który jest instytucją samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.

W rezerwacie zabrania się :

  • wycinania trzciny, sitowia i innej roślinności nadbrzeżnej i wodnej
  • łowienia ryb w okresie od 1 marca do 30 września
  • niszczenia gniazd, podbierania jaj i piskląt wszelkich gatunków ptaków
  • niszczenia i uszkadzania roślinności
  • polowania, chwytania, płoszenia i zabijania dziko żyjących zwierząt
  • zbioru ziół leczniczych oraz innych roślin lub ich części
  • zanieczyszczania wody i terenu rezerwatu oraz zakłócania ciszy
  • używania kąpieli oraz uprawiania sportów wodnych
  • umieszczania tablic, napisów i innych znaków z wyjątkiem znaków związanych z ochroną terenu
  • wznoszenia budowli, urządzeń sportowych, komunikacyjnych i innych urządzeń technicznych
  • przebywanie na obszarze chronionym poza miejscami specjalnie do tego celu wyznaczonymi przez konserwatora zabytków – zakaz nie dotyczy osób wykonywujących na terenie rezerwatu czynności służbowe z ramienia użytkownika jeziora
  • zmieniania stosunków wodnych, jeżeli taka zmiana mogłaby w sposób istotny naruszyć warunki ekologiczne

Opracowano na podstawie :
• https://pojezierzeilawskie.pl – dostęp 2009 r.
• Zdjęcia zbiory własne, Internet