Wrota ochronne
Pojezierze Iławskie / Turystyka / Kanał Ostródzko-Elbląski / Wrota ochronne
Wrota ochronne
. . . to musisz zobaczyć, tu po prostu warto być !
Wrota ochronne Kanału Ostródzko-Elbląskiego
Wrota ochronne Kanału Ostródzko-Elbląskiego są określane jako zastawki bezpieczeństwa. Dają możliwość regulacji poziomów wód kanału. W każdym przypadku zastosowania tych konstrukcji wrota są konstrukcji drewnianej, żebrowej osadzone w instalacji betonowej.
Składają się czterech lub pięciu dźwigarów wzdłużnych, dwóch słupów pionowych które razem tworzą konstrukcję nośną. Wrota opatrzone są okuciami stalowymi które wzmacniają konstrukcję. Dodatkowo są opatrzone dwoma łożyskami – górnym i dolnym. Górne to czop drewniany stanowiący przedłużenie słupa skrajnego, obrotowego, okuty stalową blachą. Czop jest osadzony jest w jarzmie stalowym.
Regulacja wrót w zależności od pór roku odbywa się za pomocą klinów stalowych powodujących wydłużenie lub skrócenie długości jarzma. Napęd wrót jest ręczny, realizowany za pomocą liny zakładanej na słup stały wrót. W czasie „normalnej” eksploatacji wrota są cały czas otwarte.
Miłomłyn – konstrukcja betonowa, wrota wsporne, jednoskrzydłowe, drewniane, szer. 3,60 m, dł. 20,80 m., napęd ręczny. Wrota mają za zadanie, w razie awarii lub remontu śluzy w Miłomłynie uniemożliwienie spływu wód od strony północnej tj. systemu jezior Ruda Woda.
Buczyniec – konstrukcja betonowa, wrota wsporne, jednoskrzydłowe, drewniane, szer. 3,60 m, dł. 18,55 m., napęd ręczny. Wrota ochronne Buczyńca umożliwiają po ich zamknięciu prowadzenie prac remontowych na pochylni Buczyniec. Uniemożliwiają również spływ wody z systemu Ruda Woda.
Ligowo – konstrukcja betonowa, wrota wsporne, jednoskrzydłowe, drewniane, szer. 4,40 m, dł. 18,50 m., napęd ręczny. Wrota Ligota mają na celu, w przypadku awarii grobli na jez. Karnickim, nie dopuścić do zalania terenów położonych poniżej. Wrota Ligowo ograniczają dopływ wód z J. Ruda Woda
Zagadka – konstrukcja betonowa, wrota wsporne, jednoskrzydłowe, drewniane, szer. 4,40 m, dł. 14,00 m., napęd ręczny. Wrota Zagadki mają na celu, w przypadku awarii grobli na jez. Karnickim, nie dopuścić do zalania terenów położonych poniżej. Zamykają dopływ wód z systemu jezior Jeziorak
Przebieg Kanału Ostródzko-Elbląskiego
Zatoka Kraga, jez. Jeziorak – Miłomłyn – Buczyniec – jez. Ruda Woda – Małdyty – Elbląg – Nowakowo – Zalew Wiślany
Schemat dróg wodnych
Z inicjatywy Zygmunta Mianowicza i przy pomocy Adolfa Tetzlaffa w 1948 r. ponownie udrożniono Kanał Elbląski , na którym Żegluga Gdańska wznowiła regularne rejsy turystyczne. Adolf Tetzlaff, pionier turystyki na Kanale Elbląskim, do końca życia mieszkał w Ostródzie. Zmarł 2 lipca 1952 roku, jest pochowany na ostródzkim cmentarzu.
Kanał Elbląski jest najdłuższym kanałem żeglownym w Polsce. Łączy on jezioro Drużno z jeziorem Jeziorak ( Iława ), oraz jezioro Drużno z jeziorem Drwęckim ( Ostróda ). Punktem zwrotnym skrzyżowania szlaku jest miejscowość Miłomłyn. Pod względem krajoznawczym i technicznym jest jednym z najciekawszych szlaków wodnych nie tylko w Polsce, ale również w skali światowej. Unikalne w skali europejskiej urządzenia techniczne, jakimi są pochylnie oraz piękny, urozmaicony krajobraz na całej trasie stanowi niezapomnianą atrakcje turystyczną. Zasadniczy kanał łączący jez. Drużno z jez. Szeląg posiada całkowitą długość 83,3km, w tym 43,82 km przypada na kanał sztuczny, a 39,48 km stanowią jeziora. Wraz z odgałęzieniami długość Kanału Elbląskiego wynosi 144,3 km. W źródłach nie ma zgodności jaki punkt jest początkiem i końcem kanału. Czasami przyjmuje się jezioro Drużno a czasami śluzę Miłomłyn. Tę ostatnia miejscowość podaje locja jako punkt zerowy szlaku.
Wszystkie szlaki wodne biegnące do Miłomłyna mają kierunek „w górę”, stosownie do tego zarządzenia oznakowana jest prawa i lewa strona szlaku wodnego.
Nie ma zgodności co do nazewnictwa samego kanału. W różnych publikacjach występują różne nazwy : kanał Elbląsko-Ostródzki, Ostródzko-Elbląski, Elbląski, Staropruski, Oberlandzki. Moim zdaniem należałoby się stosować do urzędowego wykazu hydronimów, ( nazwy obiektów wodnych ) opracowanego przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych. Znajdziemy tam trzy nazwy dla poszczególnych odcinków tego szlaku wodnego.
Kanał Elbląski – dotyczy odcinka od jeziora Drwęckiego do jeziora Drużno.
Kanał Iławski – od Miłomłyna do jeziora Jeziorak.
Kanał Ostródzki – odcinek od Ostródy do jeziora Szeląg Mały.
Kalendarium zmian nazwy kanału :
1844 r. Elbing – Osteröder Kanal
1845 r. Elbing – Deutsch Eylau – Osteröder Kanal
1845 r. Osteröde – Elbinger Kanal
1846 r. Oberländischer Kanal
1861 r. Elbing – Oberländische Kanal
1880 r. Kanał Elbląsko – Mazurski
1882 r. Kanał Mazurski
1885 r. Kanał Elblągski
1893 r. Kanał Elblągsko – Oberlandski
1896 r. Kanał Górnolądowy
1902 r. Oberländer Kanal
1923 r. Kanał Staropruski
1928 r. Kanał Oberlandzki
1929 r. Oberland – Kanal
1931 r. Kanał Elbląg – Wyżyna
1931 r. Kanał Warmijski (Warmiński)
1947 r. Kanał Elbląsko – Ostródzki
1949 r.Kanał Elbląski
1949 r. Kanał Ostródzko – Elbląski
1959 r. Kanał Druzeński
Kanał Elbląsko – Iławski
Kanał Warmiński
Kanał Mazurski
Kanał Elbląski
Ponieważ newralgiczne urządzenia hydrotechniczne ( pochylnie, śluzy ) trapiły częste awarie, a także z powodu że zarastała roślinnością niecka samego kanału, rozpoczęto w 2012 r. prace rewitalizacyjne zakrojone na okres 3 lat. 29.05.2015 roku ukończono remont Kanału Elbląskiego.
Dziwną „ciekawostką” był fakt, że właścicielem zarządzającym w latach 80 XX zespołem pochylni Kanału Elbląskiego były Zjednoczone Przedsiębiorstwa Rozrywkowe słynące raczej z zarządzania dyskotekami i kasynami. Czynne są wszystkie urządzenia techniczne, mimo, że niektóre z nich działają już ponad 100 lat!. Czynne i sprawne są pochylnie, na których statki, jachty, motorówki przewożone są na wózkach. Tu rozkład rejsów i cennik Żeglugi Ostródzko-Elbląskiej.
Opracowano na podstawie :
• Zabytki Przemysłu i Techniki w Polsce Kanał Ostródzko-Elbląski – Wiesław Januszewski
• @Jacht Czarter dostęp 2009 r.
• Das Oberland in 144 Bildern – Ernst Vogelsang
• 150 lat Kanału Ostróda-Elbląg. 1860-2010 – Cezary Wawrzyński, Ryszard Kowalski
• 100 lat żeglugi pasażerskiej Ostróda-Iława-Elbląg. 1912-2012 – Cezary Wawrzyński, Ryszard Kowalski
• Osiem wieków wschodniopruskiej żeglugi, kanałów i dróg wodnych – Cezary Wawrzyński
• Strona RZGW w Gdańsku
• Zdjęcia, pocztówki Internet, zbiory własne
turystyka na pojezierzu iławskim, turysta, ciekawe, kalendarz imprez, kanał elbląski, urządzenia hydrotechniczne, pochylnie, śluzy, jazy, zastawki, zapory, tamy, mosty, kładki, przeprawy, drogi wodne, mapy turystyczne, szlaki turystyczne, szlaki żeglarskie, noclegi, wypożyczalnie, ciekawe, lotnicza katastrofa nad jeziorakiem, człowiek przedwiośnia, praktyki nad jeziorem slim, noblista spod iławy, rodzina napoleona w gardzieniu, napoleon i jego igraszki, nienacki w jerzwałdzie, król olch w szymbarku, hindenburg i jego korzenie